Döviz ihtiyacı artmaktadır
2021 Şubat ayında, yıllık cari açık 37 milyar 786 milyon dolar oldu.
*Üretim yüzde 40 oranında hammadde ve aramalı olarak ithal girdiye bağımlıdır. İthalat düşerse, üretim de düşer.
*İhracat malı üretiminde de yine yüzde 70 oranında ithal girdi kullanılıyor. Bu nedenle dış ticaret açığı kaderimiz oldu.
*Pandemi nedeni ile turizm gelirlerimiz düştü.
Cari açık iki yolla kapatılır.
*Birisi uzun dönem Türkiye’de kalacak doğrudan yabancı yatırım sermayesi girişidir.
*Diğeri dış borçlanmadır.
En iyi yol, doğrudan yabancı yatırım sermayesidir. Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım sermayesi artık gelmiyor.
Türkiye’ye giren yabancı yatırım sermayesi toplamı 4 milyar 367 bin dolardır. Bunun 4 milyar 251 milyon doları yabancıların Türkiye’den doğrudan veya vatandaşlık almak için gayrimenkul alımlarından geldi. Doğrudan yabancı yatırım sermayesi girişi ise yok seviyesinde, yalnızca 116 milyon dolar oldu.
Dış borç stoku 450 milyar dolardır
Dış borçları ödemekte zorlanıyoruz, çünkü;
Türkiye’nin dış borç ödeme kapasitesi düşüktür.
Dış borçlarda iflas risk primi (CDS) 425 baz puandır ve bu oran çok yüksektir. Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde bu oran ortalama olarak 100 baz puandır. Bu nedenle Türkiye yeni borçlanmayı en az yüzde 7 faiz oranı ile yapıyor.
En büyük sorun Merkez Bankası’nın döviz rezervinin eksiye geçmiş olmasıdır.
16 Nisan 2021 itibariyle Merkez Bankası döviz rezervleri;
*Toplam rezerv, 89,6 milyar dolar.
*Krediler; (eksi) 23,3 milyar dolar.
*Döviz forward ve füturları; (Eksi) 54,5 milyar dolar.
*Şarta bağlı yükümlülükler; (eksi) 45,1 milyar dolar.
*Merkez Bankası net rezerv; (eksi) 33 milyar dolardır.
*Merkez Bankası verilerine göre; Merkez Bankası’nın şubattan şubata son bir yılda döviz rezervleri 27,4 milyar dolar azaldı.
Merkez Bankası rezervleri dış borçlar için bir teminattır. TL için güven unsurudur.
Endişemi ancak; ‘Bindik bir alamete gidiyoruz kıyamete’ atasözü, ile ifade edebilirim.
İnsan hakları, siyasi özgürlükler, hukukun üstünlüğüne dönmeden, ekonomik sorunların çözülemeyeceğini;
Planlama ve politika olmadan günübirlik politikalarla koca Türkiye’nin yönetilemeyeceğini; hatırlatırım.
