HANÖNÜ

Hazırlayan: Murat GÜVEN

Bir sırrın ifşası değil aslında Kastamonu’yu anlatmak. Malumu beyan etmekten gayrı bir şey katamayacağımızın bilincindeyiz elbet ama elimizin erdiği, dilimizin döndüğü, kalemimizin yazdığı ölçüde bu hafta da Hanönü’nü anlatmaya çalıştık.

Kastamonu’nun en doğu ucunda yer alan Hanönü, yeni doğan güne merhaba diyen ilk ilçe olmanın gururu, mert Anadolu insanının yaşadığı topraklara sahip olmanın onuruyla hayata tutunmaya devam ediyor.

Adını tarihi Han’dan alıyor olması tarihle kucak kucağa yaşadığının önemli bir belgesi olsa da ne hazindir ki, tarihsel yolculuğa hangi duraktan çıktığı konusunda bir metne ulaşılamamıştır şimdiye kadar.

Bu yönüyle Hanönü, doğum tarihi belli olmayan ama cengaverlikleriyle nam salmış “Dede Korkut Hikayeleri”nin baş kahramanlarını anımsatıyor.

Onlarca imparatorluğun hüküm sürdüğü bu toprakların tarihsel genetik kodunu deşifre etmek kolay değil belki ama günümüz Hanönülülerinin insani tavrının adı “Adam gibi adam” olsa gerektir.

Bir dilim ekmek, bir tutam refah için bu güzelim memleketi ardında bırakıp gitmek zorunda kalan, doyduğu yerden doğduğu yere iç geçiren özlemlerin kahır türküsünün adıdır Hanönü. Ve memleket sevdasının buruk tadı…

Değerler şehri Kastamonu’muzun değerine değer katan ilçelerini anlatmaya devam ettiğimiz Köşe-Bucak Kastamonu yolculuğumuzda bu hafta Hanönü Hanında soluklanıyoruz…

Genel Bilgiler

İlçe, Kızılırmak’ın bir kolu olan Gökırmak Vadisi üzerinde kurulmuştur. Deniz seviyesinden yüksekliği 415 metre, yüzölçümü 490 km2’dir. Merkezle birlikte 3 mahalle, 20 köye sahip olan Hanönü’nün 2012 verilerine göre toplam nüfusu 4.036’dır. İl merkezine 70, Başkent’e 324, İstanbul’a 592 kilometre mesafededir. İlçe nüfusu göç nedeniyle her yıl azalmaktadır. Göç; başta İstanbul olmak üzere Ankara, İzmir gibi büyük şehirlere doğrudur.

Bir söylentiye göre uzun yıllar önce ilçede bir saray bulunduğu, bu söylentiden hareketle Ermenilerin bu bölgede yaşadıkları düşünülmektedir.

Tarihçe

İlçenin İlk Çağ tarihi ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Yörede herhangi bir arkeolojik kazı ve yüzey araştırması yapılmamıştır. Bununla birlikte Kastamonu’nun diğer ilçeleri ile karşılaştırıldığında, Hanönü’nünde de diğerleri gibi, Paflagonyalıların egemenlik kurdukları sanılmaktadır. Büyük olasılıkla burada Hititlerden sonra Frigyalılar, Kimmerler ve Lydialılar egemen olmuş, M.Ö. 4. yüzyılda Perslerin eline geçmiştir. M.Ö. 4. yüzyılda Büyük İskender Anadolu’nun büyük bir bölümü ile Kastamonu yöresini de egemenliği altına almıştır.

İskender’in ölümünden sonra yöreyi ele geçiren Pontus Krallığı M.Ö. I.yüzyılda Romalılar tarafından ortadan kaldırılmıştır. Uzun süre Roma İmparatorluğu sınırları içinde kalan yöre M.S.395 yılında İmparatorluğun bölünmesiyle Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) toprakları içerisinde kalmıştır. Bizanslılardan sonra, Danişmendler, Çobanlar ve Candaroğulları egemen olmuş, 1106 yılında Danişmendlerin eline geçmiştir. Anadolu Selçuklularının dağılmasından sonra Candaroğulları yöreyi egemenlikleri altına almışlar ve yöre, 1392 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ankara Savaşı’ndan (1402) sonra Sinop’ta yaşayan İsfendiyar Bey yöreye hakim olmuştur. Osmanlı birliğini yeniden kurmayı başaran Çelebi Sultan Mehmet İsfendiyar Bey’i kendisine bağlamış ve Candaroğullarının Osmanlılara katılmasını sağlamıştır. Bunun ardından 1461’de Fatih Sultan Mehmet zamanında yöre, kesin olarak Osmanlı toprakları içerisine alınmıştır.

Cumhuriyetin ilanından sonra, bir köy konumundaki Hanönü, 1988 tarihinde Taşköprü Gökçeağaç Bucağı’na bağlanmış, 1990 yılında da Kastamonu’ya bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.

İsminin hikayesi

İlçe ismini, burada bulunan bir handan almıştır. 1848 ’de burasını ziyaret eden Chankykoff bu hanın bir kervansaray olduğunu belirtmiştir. Ancak, Sinop’ta Fransız Konsolosu olan P.F.Fourcad bunun bir Bizans kilisesi olduğunu ve Osmanlılar tarafından da kervansaraya çevrildiğini yazmıştır.

Coğrafya

Hanönü, coğrafi konum olarak İç Anadolu ve Karadeniz Bölgesi arasında geçit bölgesi olduğundan her iki bölgeye has karasal bir iklime sahiptir. Bölge olarak geçit bölgesi olduğundan değişik iklimler yaşanmaktadır. Bazı yıllarda İç Anadolu Bölgesine özgü karasal iklim hüküm sürmekte bazı yıllar ise Karadeniz Bölgesine özgü bol yağışlı ılıman iklim görülmektedir.

İl topraklarının en doğu ucunda yer alan ilçe, Kastamonu’yu Sinop ve Samsun’a bağlayan Devlet Karayolu üzerinde yer alır.

Gökçeağaç Hanı

Hanönü’de bulunan han, kitabesi bulunmadığından ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Bu hanı Chankykoff 1848’de görmüş ve bunun bir kervansaray olduğunu ileri sürmüştür.

Han, kesme moloz taş ve tuğladan 20.50×11.00 m. ölçüsünde dikdörtgen planlıdır. Hanın yüksekliği 3,5 m. olup, duvar kalınlığı da 1 m.dir. Hanın 3,5×1,5 m. ölçüsündeki giriş kısmı tamamen yıkılmıştır. Buradan yuvarlak kemerli bir kapı ile içerisine girilen dikdörtgen planlı avlu içerisinde iki sıra halinde dört paye bulunmaktadır. Bu payeler hanın içerisini üç bölüme ayırmıştır. Dört köşe olan bu payelerin alt sıraları kesme taştan üstü de enli tuğladan yapılmıştır. Hanın üst örtüsü içten ayna tonozlarla sağlanmıştır. 2012 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restorasyonunun yapılmasının ardından, Hanönü Belediyesi’ne kiralanan Gökçeağaç Hanı müze olarak kullanılmaktadır. Müzede antika değeri olan 100’e yakın silah, kama ve kılıç, testi, radyo, plak ve pikap gibi eserler ile Osmanlı ve yabancı ülkelere ait sikkeler,taş parçaları, mermerden oluşan heykelcikler, bakır parçalar ve yörede kullanılan bakır malzemeler yer almaktadır.

Restorasyondan önce iç mekanın aydınlatılması mazgal tipi pencerelerle sağlanırken, restorasyonun ardından Han’ın pencereleri korumalı şekilde yapılmıştır.

Kaymakam Mustan Barış İşler

1983 yılında Isparta’nın Gelendost İlçesinde doğdu. 2008 yılında Yeditepe Üniversitesi İktisat bölümünden mezun oldu. 2009 yılında 97. dönem Bursa Kaymakam Adayı olarak göreve başladı

İstanbul Kadıköy İlçesinde teftiş stajını, Bursa’ nın Orhangazi İlçesinde Kaymakam Refikliği stajını tamamladı. İzmir’in Karaburun İlçesinde ve Antalya’ nın İbradi İlçesinde Kaymakam Vekilliği yaptı. 2011 yılında Bakanlık tarafından yurtdışı stajı çerçevesinde İngiltere’deki University of Essex’e yüksek lisans yapmak üzere gönderildi.

2012 Ağustos ayında Hanönü Kaymakamlığına atanan ve halen bu görevini sürdüren Kaymakam Mutsan Barış İşler, Elif Hanım ile evlidir.

Belediye Başkanı Şükrü Özün

1970 Hanönü Gökçeağaç Köyü’nde doğdu. İlk ve Orta tahsilini Hanönü’nde, Liseyi Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesi’nde tamamladı. 1990 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Ordu Meslek Yüksek Okulu İnşaat Bölümü’nden mezun oldu. 1992 yılında Hanönü Belediyesi’nde Fen Memuru kadrosuyla memuriyet hayatıma başladı. 29 Mart 2009 Mahalli İdareler Seçimi’nde aday olduğu Hanönü Belediye Başkanı seçilen ve halen görevini sürdüren Şükrü Özün bekardır.

Mahalleleri

Merkez –Gelinbükü–Vakıfgeymene

Köyleri

Akçasu–Aşağı Çakırçay –Bağdere–Bölükyazı–Çaybaşı–Demircimüezzin–Gökbelen–Gökçeağaç–Halkabük–Hocavakıf–Kavakköy–Kayabaşı