Kastamonu’nun 5 sahil ilçesinden biri olan Doğanyurt, diğer ilçelerin ortak makûs talihine yenilmekten kurtulamamış, verdiği göçlerle her geçen yıl biraz daha küçülmüştür

Doğanyurt, il merkezine en uzak ilçelerden biri olması ve ulaşım ağının yetersizliğinden dolayı kendi yağıyla kavrulmak zorunda kalmış, tarıma elverişli olmayan topraklarında geçimini temin edemeyen Doğanyurtlular, doğdukları bu yerden, doydukları gurbet ele doğru bitmek bilmeyen bir yolculuğa çıkmıştır.Karadeniz’in hırçın dalgalarının kışkırtıcı sesine inat, her dem ağırbaşlı, sevecen ve saygılı insanlar olarak bilinmiştir Doğanyurtlular.

Alfabetik sırayla tüm ilçelerini her yönüyle ele alarak tanıtmaya devam ettiğimiz “Köşe-Bucak Kastamonu”nun bu haftaki durağı, sırtını Kastamonu Kalesine dayamış, yüzünü hiç yüzüne gülmeyen Karadeniz’e çevirmiş Doğanyurt…

Genel bilgiler

Doğanyurt, doğusunda İnebolu, batısında Cide, güneybatısında Şenpazar, güneyinde Azdavay ilçeleri ve kuzeyinde de Karadeniz ile çevrilidir. İl merkezine 125, Başkent’e 373, İstanbul’a 592 kilometre mesafededir. Yüzölçümü 253 km², rakım 45 metredir. Merkez mahalleyle birlikte 2 mahallesi, 25 köyü bulunan Doğanyurt’un 2011 verilerine göre Merkez ve Hoca Mahallesi’nde 1.189, köylerde 6.257 olmak üzere toplam nüfusu 7.446’dır.

Tarihçe

İlçenin eski çağ tarihi ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Yörede herhangi bir arkeolojik kazı ve yüzey araştırması yapılmamıştır. Kastamonu’nun diğer ilçeleri ile karşılaştırıldığında Doğanyurt’da da diğerleri gibi, Paflagonyalıların egemenlik kurdukları sanılmaktadır. Büyük olasılıkla burada Hititlerden sonra Frigyalılar, Kimmerler ve Lidyalılar egemen olmuş, M.Ö.IV.yüzyılda Perslerin eline geçmiştir. M.Ö.4.yüzyılda Büyük İskender Anadolu’nun büyük bir bölümü ile Kastamonu yöresini de egemenliği altına almıştır. İskender’in ölümünden sonra yöreyi ele geçiren Pontus Krallığı M.Ö. I.yüzyılda Romalılar tarafından ortadan kaldırılmıştır. Uzun süre Roma İmparatorluğu sınırları içinde kalan yöre M.S.395 yılında İmparatorluğun bölünmesiyle Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) toprakları içerisinde kalmıştır.

Bizanslılardan sonra, Danişmendler, Çobanlar ve Candaroğulları egemen olmuş, Anadolu Selçuklularının dağılmasından sonra Candaroğulları yöreyi egemenlikleri altına almışlar ve yöre, 1392 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ankara Savaşı’ndan(1402) sonra Sinop’ta yaşayan İsfendiyar Bey yöreye hâkim olmuştur. Osmanlı birliğini yeniden kurmayı başaran Çelebi Sultan Mehmet, İsfendiyar Bey’i kendisine bağlamış ve Candaroğulları’nın Osmanlılara katılmasını sağlamıştır. Bunun ardından 1461’de Fatih Sultan Mehmet zamanında yöre, kesin olarak Osmanlı toprakları içerisine alınmıştır.

19. Yüzyılın ortalarında denizden gelen korsanlara karşı, bir karakol teşkilatı kurulmuştur. İlçe, 19. Yüzyılın ortalarına kadar Hoşalay ismi ile bilinen İnebolu’ya bağlı bir bucak merkezi idi. Cumhuriyetin ilanından sonra bu isim Meset, 1962 yılında da Meset ismi Doğanyurt olarak değiştirilmiştir. Doğanyurt, 1990 yılında ilçe statüsü kazanmıştır. İlçe merkezindeki Balıkçı Barınağı içinde, deniz kenarında Meset kalesinin kalıntıları bulunmaktadır. Bunun dışında ilçede günümüze gelebilen herhangi bir tarihi eser yoktur.

Akarsuları

Kayran Deresi, Zıvarta Deresi, Düz Çayı, Ilday çayı, Turazya Çayı Kuzağzu Deresi bölgenin belli başlı dere ve çaylarıdır. Zıvarta, Güz dereleri Doğanyurt merkez Cumayanı mahallesinde birleşerek MESET çayını oluştururlar ve Meset Doğanyurt ilçe merkezinden Karadeniz’e dökülür. Bu dere ve çayların haricinde bölgede arazi yapısı ve iklimi nedeni ile birçok küçük çaplı dere mevcuttur. Bölgede bulunan bütün çaylar ve Meset çayı yaz aylarında hemen her bölgesinden geçişe müsaittir. Bunun yanında birkaç gün üst üste yağmur yağdığı durumlarda köprüsüz geçiş imkânı vermez.

Bitki Örtüsü

Bölgede 12,489 hektar (124 km2) orman alanı mevcuttur. Bölge ormanları kayın, meşe, kestane, çam ve köknar ağaçlarından oluşmaktadır. Orman içerisinde bulunan orman gülü, defne, kocayemiş ve böğürten bütün yıl boyunca yapraklarını dökmez, çam ağaçları sahil kesiminde, köknar ve kayın ağaçları ise yüksek kesimlerde bulunmakta olup diğer meşe ve kestane ağaçları orta ve yüksek kesimlerde bulunmaktadır. Çalılık alanlar ise hemen bütün rakımlarda görülmektedir. Yaz aylarında orman içerisinde görüş mesafesi 20 m, kış aylarında ise 50 m civarındadır. Ağaç boyları ortalama 20-25 m, çalıların ise 2 m’den 5 m yüksekliğe (çalının özelliğine bağlı olarak) kadar çıkmaktadır. Orman alanlarının dışında bölge halkının geçim kaynaklarından olan çalı vasıflı olup 5-7 m civarında uzunluğa sahip fındık bitki örtüsü bulunmakta olup, yaz aylarında etkili bulunduğu alanları yaprak örtüsü ile kaplar.

Arazi yapısı

Arazi tamamı ile engebelidir. Bölgede düz arazi yok denebilecek kadar azdır. Köy ve mahallelerin yerleşim yerlerinin tamamı yamaç arazilerdir. Arazi düzeyinin hemen tamamı orman örtüsü ve çalılıklarla kaplıdır. Açık olan kesimler ise zaman içerisinde vatandaşlarca tarla açılmış ve zamanla çoraklaşmadan dolayı atıl kalmış arazilerdir. Sahil kesiminde 0 rakımdan başlayan ve denize paralel olarak uzanan dağlar arazinin birden sarplaşmasına neden olmakta ve ulaşımı güçleştirmektedir. Ulaşım genel olarak yüksek kesimlerden denize kadar uzanan vadileri izlemektedir. Bölge arazisi genel bakış ile vadilerin bölmesi nedeniyle grup köyler oluşmuştur.

İlçe ekonomisi

İlçenin ekonomisi, tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılığa dayalıdır. Tahıl üretiminin dışında genellikle bağcılık, meyvecilik, sebzecilik yapılmaktadır. Tarımsal üretimin dışında ilçe halkı gelir kaynaklarını küçük ölçekli orman ürünleri imalatından sağlamaktadır. Hayvancılıkta ise büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği yapılmakta olup, kıyı kesimlerinde balıkçılık yapılmaktadır.

Tarım : Bölge genellikle tarıma elverişli değildir. Arazinin tamamı dik yamaçlar ve ormanlıktır. Ekim alanları yoktur. Halk sadece kendisine yetecek kadar tahıl, mısır, fasulye vb. yetiştirmekte olup, şahsi küçük çaplı ihtiyaç teminine yönelik naylon seralar bulunmaktadır. Ticari maksatlı fındık ve kestane üretimi yapılmakta, bu ürünlerde ilçe merkezinde, köylere gelen tüccarlara ve çevre ilçelere götürülerek satılmaktadır.

Hayvancılık : Bölgede küçük baş hayvan yok denecek kadar azdır. Kişilerin kendi ihtiyaçlarını temin edecek kadar büyük baş hayvan yetiştirilmekte olup, modern üretim çiftlikleri bulunmamaktadır. İlçe Tarım Müdürlüğü kayıtlarına göre Büyükbaş hayvan sayısı 5,205, küçükbaş hayvan sayısı 590 civarındadır.

Ticaret : Bölgede ticaret ilçe merkezi, bağlı köyleri ve genellikle Cide ilçesinin Doğanyurt’a komşu köylerine hitap eder. Ticareti yapılan ürünler genel gıda maddeleri, inşaat malzemeleri, gübre, yem, fındık, kestane ve az miktarda ceviz, az miktarda yöresel baldır.

Coğrafya
İlçe toprakları sahil kesiminde kurulmuş olup, dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. İlçe topraklarını Küre Dağlarının uzantıları engebelendirmektedir. Ormanlık ve dağlık bir bölge olması nedeniyle birçok derelerin oluşturduğu Meset Çayı ilçe merkezinden geçerek Karadeniz’e dökülmektedir.

İklim

Bölgede Karadeniz İklimi hüküm sürmektedir. Bahar ve kışları yağmurlu, yazları serin geçmektedir. Bölgenin iç kesimleri sahil şeridine göre kış mevsimini daha sert geçirmektedir.

Kışın sahil kesimi az miktarda kar, genellikle yoğun yağmur yağışlı, yüksek kesimler ise genellikle kar yağışlıdır. Bahar ve Sonbahar ayları ise bölge genelinde devamlı yağış görülür. Yağmurun yoğun olduğu zamanlarda 1 hafta 10 gün sürekli devam eder. Bölgedeki vadilerde kış ve ilkbahar mevsimlerinde sabah erken saatlerinde sis görünür. Ortalama yıllık yağış miktarı 1076 m3’tür, rüzgar hızı ortalama 3.9 m/sn’dir.

Mahalleleri :

Merkez Mahalle -Hocaköy Mahallesi

Köyleri:

Akçabel -Aşağımescit –Baldıran-Başköy-Belyaka-Boğazcık-Çakırlı-Dağyurdu-Danışman-Demirci-Denizbükü-Denizgörülen-Düz-Düzağaç-Gökçe-Gözalan-Haskavak-Kayran-Kofunambarı-Küçüktepe-Ortaburun-Şirin-Taşlıpınar-Yassıkışla-Yukarımescit

Kaymakam Ejder Demir

1979 yılında Gaziantep’in Şehitkâmil ilçesine bağlı Uğruca Köyünde dünyaya geldi. İlk, orta ve lise eğitimini Gaziantep’te, lisans eğitimini ise Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünde tamamladı.

İki yıldan fazla Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak çalıştıktan sonra, 2009 yılında Kaymakam Adaylığı Sınavını kazanarak 96. Dönem Kilis Kaymakam Adayı olarak Mülki İdare Amirliği mesleğine girdi. Kaymakam adaylığı sürecinde sırasıyla, il stajını Kilis’te, teftiş stajını Adana’da, Kaymakam Refikliği Stajını ise Balıkesir’in Dursunbey İlçesinde tamamladıktan sonra Eskişehir’in Mihalıççık ilçesinde Kaymakam Vekilliği görevinde bulundu.

İçişleri Bakanlığı tarafından yurt dışı staj programı kapsamında Amerika Birleşik Devletlerine gönderildi. Virginia Commonwealth Üniversitesinde İngilizce ve mesleki konularda eğitim aldıktan sonra Ankara’da 96. Dönem Kaymakamlık Kursu’na katıldı. İçişleri Bakanlığının 07/03/2012 tarihli oluru ile Doğanyurt Kaymakamı olarak atandı. İngilizce bilen Ejder Demir, evli ve 1 çocuk babasıdır.

Belediye Başkanı Ahmet Kaya

1961 Doğanyurt doğumludur.

İlk ve orta öğrenimini Doğanyurt’ta tamamladı. Genç yaşta atıldığı siyasi hayatında iki dönem İl Genel Meclisi Üyeliğinde bulundu. 1999 yerel yönetimler seçiminde Doğanyurt belediye başkanı seçilerek 2004 yılına kadar bu görevini sürdürdü. 2004 yerel seçimleriyle birlikte siyasete ara veren Kaya, 2008 yılına kadar özel sektörde yöneticilik yaptı.

2009 mahalli idareler seçimlerinde belediye başkanlığına tekrar aday olan Başkan Kaya, yeniden Doğanyurt belediye başkanı seçilmiştir. Halen bu göveri sürdüren Kaya, evli ve 5 çocuk babasıdır.

Hazırlayan: Murat GÜVEN

Bu yazı içeriğinin tüm hakları www.istamonu.com ve GAZETE İSTAMONU’ya aittir. İzinsiz yayınlayanlar hakkında hukuki işlem başlatılacaktır.