Genel olarak öğretmenin nitelikleri üzerinde durulur. Öğretmen şöyle olmalı böyle olmalı denilir. Esasında bir öğretmenin görevleri tartışılmalıdır. Tabii ki bir öğretmen vazifesini hakkıyla ifa edebilmesi, vazifeyi gerektiren niteliklerle donanımını ve şuurunu zorunlu kılar.
Kanaatimize göre okul öncesinden üniversiteye kadar her eğitimcinin görevleri kısaca şu şekilde özetlenebilir.
Okutmak: Tedris, talim, terbiye, tedip (Zihin, Kalp, Nefis) Bilgi Kaynağı: Vahiy, Sezgi, Akıl, Tecrübe, Otorite. Özellikle bir metin okutmak.
Aklı kullandırmak: Sorgulamayı öğretmek, zihni faaliyetleri geliştirmek. Hakikati aramayı öğretmek. Cedel yöntemini kullandırmak.
Kendini bilmeyi öğretmek: Nefsini bilen Rabbini bilir anlayışı çerçevesinde kişinin kendi varlığı üzerinde tefekkürünü kavraması gerekir. Bir başka deyişle her kültürün idealist eğitimcileri öğrencilerin zihni yapısını geliştirmeyi esas almış olmasına rağmen, İslam eğitimcileri kalb eğitimine ve bunun yanında nefis terbiyesine de çok büyük önem vermiştir.
Tefekkür ettirmek: Neden, niçin, nasıl sorularını sordurmak, eşyanın hakikatini idrak ettirmek. Eşyanın künhü hakkında nasıl düşüneceklerini öğretmek.
Hafızayı geliştirmek
Hikmeti/ Nazariyi hayata uygulamayı öğretmek: Aklın hayata akması, Kur’an’ın uygulanması.
Değerleri öğretmek, değer kazandırmak: Mutlak değerler (iyi /kötü) bizi Mutlak varlıkla ahenkleştirir.
Bilinmeyeni öğretmek: Bilinenden hareket edilebilir.
İlmi arttırmak: Bilineni geliştirmek.
Bakış açısı kazandırmak: Yorumlamayı öğretmek. Mesela kötülük yapan bir öğrenciye şu soru sorulabilir: Herkes bunu yaparsa ne olur?
Tebliğ etmek, rehberlik etmek: Bilgi, beceri, hüneri, duyguları ulaştırmak.
Model olmak: Öğrenciden istediğini kendisinin yapması. Öğretmen sadece neyi, ne zaman ve hangi öğretim safhasında öğreteceğini bilmemeli, aynı zamanda öğretimin nihai gayelerine göre devamlı hareket etmesini de göz önünde tutmalıdır. “Öğretmen, çocuklarımızın olmasını istediğimiz tipte bir kişi olmalıdır.”
Arındırmak: Zekka/tezkiye etmek. Öğrencinin kötü nitelik ve davranışlarını tasfiye etmek.
Düşmanı tanıtmak: İlimden ve amelden uzaklaştırıcı nitelikleri öğretmek. Kötü öğrenci yoktur. Kötülüye sevk eden, teşvik eden çevre vardır.
Görev listesi uzatılabilir.
Kanaatimize göre maddeleştirdiğimiz görevi ifa eden bir eğitimci –anasınıfından üniversiteye kadar- muallimlik, mürebbilik ve müeddiplik vazifesini kâmilen yerine getirmiş olur.
Selam ve Sabırla…
