6-12 Aralık
6 Aralık 1937: Tanınmış mimar Vedat Tek’in annesi Leyla Saz vefat etti.
Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarına tanıklık eden Leyla Saz, bu dönemde yaşanan kültürel geçiş sürecini eserlerine yansıtmış bir sanatçıdır. Osmanlı harem hayatını ve İmparatorluğun son döneminde kadınların yaşamını anlatan anıları değişik dillere çevrilip ilgi görmüştür.
İki yüze yakın bestesi vardır ancak Leyla Hanım’ın Bostancı’daki köşkü İstanbul’un işgali yıllarında yandığında bütün eşyaları, şiirlerinin çoğu ve hatıra defterleriyle birlikte bu beste notalarının çoğu da yandı. Günümüze 52 eseri gelebildi.
Bu eserleri arasında Hicaz makamındaki ‘Seni sevda çiçeğim, tac-ı serim’ şarkısı vardır. Klasik eserlerin yanı sıra Cumhuriyetin ilk yıllarında çok sevilmiş olan “Yaslı Gittim Şen Geldim” marşının da bestecisidir.
7 Aralık 1956: Çalıkuşu, Dudaktan Kalbe, Yaprak Dökümü, Yeşil Gece gibi önemli eserlere imza atan Reşat Nuri GÜNTEKİN vefat etti.
7 Aralık 1941(Japonya saatiyle 8 Aralık 1941):Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri Hawaii adalarının Oahu adasında bulunan Pasifik Filosu ve Pearl Harbor askeri üslerine karşı beklenmeyen bir saldırı gerçekleştirdi.
Operasyonun amacı, Büyük Okyanus’ta olması kuvvetli bir Amerikan askeri müdahalesini önlemektir. Saldırı sonucu 12 Amerikan savaş gemisini ciddi şekilde hasara uğramış veya batmış, 188 savaş uçağı imha edilmiş ve 2.403 Amerikan askeri ile 68 sivil ölmüştür.
Bununla beraber Pasifik Filosu’nun üç uçak gemisi, üssün önemli tankerleri, denizaltılar ve fabrika gemileri gibi unsurları limanda değildi ve zarar görmekten kurtuldu. Bu bakımdan, saldırı askeri olarak başarılı sayılmamaktadır.
9 Aralık 1893: İstanbul’da günlerce süren soğuk hava yüzünden Haliç dondu.
10 Aralık 1948: Türkiye’nin de içinde bulunduğu Birleşmiş Millet’lere bağlı ülkelerin imzaladığı protokol gereğince her yıl 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü olarak ilan edildi.
10 Aralık 1919:Üç binden fazla kadın, Kastamonu Kız Öğretmen Okulu’nun bahçesinde toplanmış, işgalleri, vahşetleri ve yapılan haksızlıkları şiddetle protesto etmiştir. Bu olay ilk kadın mitingi olarak tarihe geçmiştir.
11 Aralık 2004: Eczacıbaşı ailesinin öncülüğünde açılan Türkiye’nin ilk modern sanat müzesi, İstanbul Modern ziyarete açıldı.
11 Aralık 1993: Türkiye’nin Bağdat Büyükelçiliği İdare Ataşesi Çağlar Yücel, arabasında uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
12 Aralık: Tutum Yatırım ve Türk Malları Haftası(Yerli Malı Haftası) başlangıcı.
Türkiye’de Yerli Malı kullanımı ve tüketiminin bilinçli olarak artması amacıyla her yıl 12 ile 18 Aralık tarihleri arasında Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası olarak kutlanır.
Yerli Malı Haftası ile II. Dünya Savaşı sonrası oluşan ekonomik darboğazın ardından yabancı ülkelere para akışının önünün kesilmesi ve toplumsal tutum bilincinin oluşması amaçlanmıştır. Bu amaçla zamanın başbakanı İsmet İnönü 12 Aralık 1929’da yaptığı konuşmayla yerli malı kullanmanın ve tutumlu olmanın öneminden bahsetti. 1946 yılından itibaren Yerli Malı Haftası olarak kutlanan haftanın adı 1983 yılında Tutum, yatırım ve Türk malları haftası olarak değiştirildi.
NE… NEREDE… NASIL…
İlk kadın mitingi
30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütarekesi’ne göre, ülkemiz yer yer işgal edilmiş; düşman çizmesi altına giren yerlerde, insanlık tarihinin kaydetmediği en ağır mezalim yapılmıştır. Masum insanlarımız öldürülmüş; evleri, barkları yakılıp yıkılmış; ırz ve namusları ayaklar altına alınmıştır.
Milli Mücadele’nin başlangıcı olarak kabul edilen 19 Mayıs 1919 tarihinden itibaren, yurdun çeşitli yerlerinde olduğu gibi, Kastamonu ve çevresinde de, bu hareketi desteklemek amacıyla çeşitli cemiyetler kurulmuştur. Halk, bu cemiyetler vasıtasıyla düşmana karşı direnmeye başlamıştır.
Milli Mücadele’nin başlamasından sonra Kastamonu, 16 Eylül 1919 tarihinde Kuva-yı Milliye ile birleşmiş ve 27 Eylül 1919’da Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti’nin şubesi burada fiilen kurulmuştur.
Buna bağlı olarak, milliyetperver ve vatansever Kastamonulu hanımlar çalışmalarını daha planlı sürdürebilmek için bir araya gelmişler, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti yararına gösterilecek bir filmin biletlerini satmak üzere bir komite kurmuşlardır.
Bu komitede görev alan hanımlar, muhtemelen Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kadınlar şubesinin kurucuları olmuşlar ve 26 Eylül – 19 Ekim 1919 tarihleri arasında cemiyetin kadınlar şubesini faaliyete geçirmişlerdir.
Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Hanımlar Cemiyeti teşekkül ettikten sonra, hanımlar Millî Mücadele ile ilgili çalışmalarına başlamışlar, çeşitli toplantı ve mitingler düzenleyerek yetkili mercilere telgraflar çekmişlerdir.
Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Hanımlar Cemiyeti’nin Zekiye Hanım’ın başkanlığında gerçekleştirdiği bu faaliyetlerden en önemlisi 10 Aralık 1919 tarihinde düzenledikleri kadınlar mitingidir.
Yurdun yabancılar tarafından işgal edilmesini ve yapılan vahşetleri protesto etmek maksadıyla düzenlenen miting öncesi miting tertip heyeti kurulmuştur. Bu komitede görev alan kadınlar şunlardır:
1. Zekiye Hanım (Polis Müdürü Halil Bey’in eşi)
2. Kâmuran Hanım (Defterdar Ferit Bey’in eşi)
3. Saime Hanım (Sağlık Müdürü Ferruh Bey’in eşi)
4. Bedriye Hanım (Maarif Müdürü Talat Bey’in eşi)
5. Münire Hanım (Vilayet Mektupçusu Fuad Bey’in eşi)
6. Refika Hanım (Fırka Kumandanı Miralay Osman Bey’in kızı)
7. Neyyire Hanım (Reji Müdürü Ömer Bey’in kızı)
Kurtuluş Savaşı yıllarında eli silah tutan erkekler cepheye koşmuşlar, geride kalan kadınlar ise askerin giyim, kuşam ve erzakını hazırlamışlar, cepheye silah ve cephane taşımışlardır. Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kadınlar Kolu kurucularından ve Kastamonu’da ilk kadın meclisi üyesi, Hafız Selman İzbeli’de Kastamonu’ da ki kadınları toplamış, asker için çorap, kazak, fanila ördürüp cepheye göndermiştir.
Hazırlayan :Gözde Yüksel
