Fakat kadınların hükmetme dışındaki görevleri yüklenmeleri caizdir. Buna göre kadın, devlet memurluklarına tayin edilebilir. Çünkü memurluk, hükmetme kapsamına girmez, icare konusuna girer. Memur, devlet kurumlarından birinde çalışan özel ücretlidir. Bu yönüyle memur, herhangi bir şahsın yanında veya şirkette çalışan ücretli kimse gibidir. Kadın, yargı organlarından herhangi birinde hâkim olarak görev yapabilir. Zira hakimlik yöneticilik kapsamına girmemektedir. Çünkü hakimlik, insanlar arasındaki anlaşmazlığı gidermektir; anlaşmazlığa düşen iki tarafa ilzam edici bir şekilde şer’î hükmü haber vermektir. Çünkü yargı; “ilzam edici bir şekilde hükmü haber vermektir” diye tarif edilir. Kâdı, yönetici olmayıp başka ücretliler gibi devletin yanında çalışan bir görevlidir.
Ömer (r.a.)’in, kendi kavminden Şifa isminde bir kadını, Çarşı Pazar “Kâdı”sı yani, çarşılardaki tüm aykırı davranışları karara bağlayan “Hisbe Kâdısı” olarak tayin ettiği rivayet edilmiştir. Ancak hadisin nassına bağlı olarak kadının Kâdı olmasının ve hadisin kâdılık olgusuna uygulanmasının caiz olması meselesine gelince: Eğer yasaklama hadisi kadının, yargı üzerinde emirlik görevine getirilmesi gibi bir duruma uygunluk arzederse, kadının böyle bir göreve getirilmesi caiz değildir.
Eğer hadis, böyle bir hususa şamil değilse kadının yargıç olmasını engellemeye delil sayılmaz. Hadise baktığımız zaman, İranlıların kendilerini idare etmek üzere başlarına kraliçe olarak bir kadını tayin ettikleri haberi Allah’ın Rasulüne ulaşınca, buna cevap olarak böyle bir durumu zemmetmiştir. Bu hadis verilen bir habere aittir ve sorulan bir sorunun cevabıdır. Haberin konusu ise; kraliçelik yani “devlet başkanlığı”dır. Dolayısıyla cevap yalnızca devlet başkanlığı ile ilgilidir. Devlet başkanlığı ise “yönetim”le ilgili bir husustur. Bir başka açıdan meseleye baktığımız zaman yasaklamanın umumi olan velayete ait olduğu görülür. Bu da; emirlik velayetidir. İşte hadisin manası ve işaret ettiği husus da budur.
Yargının konusu ise vali ve halifenin yaptığı işten farklıdır. Halife ve valinin görevi; ister doğrudan kendisine bir mesele gelsin veya kadı tarafından gönderilen bir problem olsun veya kendisine hiçbir kimse herhangi bir mesele getirmemiş olsun, şeriat’a aykırı gördüğü hususta direkt olarak şer’i hükmü infaz etmektir. Halife, bir dava karşısında herhangi bir davacı olmadan hükmü icra eder. Fakat kâdı, ancak biri kendisine bir dava getirdikten sonra o dava hakkında hüküm verebilir. Kâdı’nın bakacağı davada muhakkak iki taraf mevcuttur. Ortada bir iddia olduğu zaman ancak hükmedebilir. Bir iddia sahibi olmadıkça kâdı’nın hükmetme selahiyeti yoktur. Gelen davaya bakması da, mesele hakkında bağlayıcı bir şekilde Allah’ın hükmünü haber vermekten ibarettir. Hem infaz edici hem de kâdılık görevini birlikte yürütmekle yetkili kılınması dışında kâdının mutlak olarak tenfiz yetkisi yoktur. Her iki yetkiye da sahip olduğu zaman; kâdı olarak hükmeder ardından da infaz yetkisine sahip birisi olarak verdiği hüküm gereğince hükmü infaz eder. Yargı olayı ile hüküm verme olayları ayrı ayrı şeylerdir. Bundan dolayı, kadınların yönetici olmalarını yasaklayan hadis “kâdı”ya uygulanamaz.
Üstelik yargı; hiçbir zaman herhangi bir şeyde velayet anlamına gelmez. Kâdı’nın tayin edildiği belde halkından hiçbiri üzerinde herhangi bir velayeti yoktur. Hatta karşısına gelen iki davacının üzerinde bile herhangi bir velayeti yoktur. Ona itaat da vacib değildir. Ancak, gelen dava üzerinde hüküm verdiği zaman hükmü yerine getirmek vacib olur. Çünkü onun verdiği hüküm Allah (c.c.)’ın verdiği hükümdür. Kâdı’nın kendisine ait bir hüküm ve emir değildir. Onun verdiği hükme, sadece bir kâdı’nın hükmü nazarıyla bakılmamalıdır. Diğer taraftan kâdı’nın verdiği hüküm ancak, mahkemede hükmettiği zaman geçerlidir. Bundan dolayı yargı meclisinin dışında kâdı’nın bir olayı görmesi, gördüğüne ve işittiğine hükmetme yetkisini vermez. Gördükleri ve işittikleri şeyler kâza meclisinde olduğu zaman verdiği hüküm geçerlilik kazanır. Fakat “yöneticinin” durumu böyle değildir. Yönetme mevkiinde bulunan yöneticiye, her halde itaat vacibtir. Hükmetmek için yöneticinin yönetim merkezinde yani dairesinde bulunması şart değildir. Evde, yolda, devlet merkezinde ve her nerede bulunursa bulunsun “yöneticiye” itaat farzdır.
Bu nedenle kadının “yönetici” olmasını yasaklayan hadis, kesinlikle mahkeme hakimliği görevine uygulanamaz. Bu hadis ile kadının yargı görevinde bulunması yasaklanamaz. Kâdı; “yöneticinin” yanında, muayyen bir işi yapmak üzere muayyen bir ücretle çalışan “ücretli” kimsedir. “Ücretli” kelimesi, hangi görevde bulunursa bulunsun ücretle çalışan herkesi kapsamına alır. Hatta Rasul (s.a.v.), Kur’an öğreten kimseyi dahi “ücretli” saymış ve şöyle demiştir:
“Karşılığında ücret aldığınız şeylerin en hayırlısı Allah’ın Kitabıdır.” Kâdı da Kur’an öğreten kimse gibi ücretli bir kimsedir. Beytülmaldan aldığı şey ise ücretidir.
“Kâdı, yöneticinin yardımcısıdır. Bundan dolayı, hükmetmede ona tabidir” denemez. Çünkü kâdı; yöneticinin yanında çalışan bir ücretlidir, onun yardımcısı değildir. Kâdı’nın görevi iki tarafın anlaşmazlıklarını anlayıp şer’i hükümlerin hangi maddesine göre mahkeme olacaklarını, durumlarının intibak ettiği şer’i hükmü onlara bildirmektir. Netice olarak kâdı, muayyen bir işe tahsis edilmiş, muayyen bir ücretle çalıştırılan bir ücretlidir.
