Murat Güven ile Derin Diyaloğun Konuğu Alaettin Taruz…

Röportör: Murat GÜVEN

MODESA… Yarım asırdan fazla geçmişe sahip bir meslek kooperatifi. 47 dönüm alana kurulu bulunan, 400 esnafın ekmeğini kazandığı Mobilya ve Dekorasyoncular Sanayi Sitesi, bilindik ticaret merkezlerinin aksine sıcak insani ilişkilerin hayat bulduğu, mahalle kültürünün devam ettiği bir İstanbul semti, gelenekselliğin yaşatıldığı bir Anadolu kasabası adeta… İstanbul’un göbeğinde olup ta yozlaşmadan kalabilmiş ata yadigârı ender bir sığınak.

Alaettin Taruz’la Eyüp MODESA’da bir araya gelerek keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Bazı insanlar vardır tanıdıkça seversiniz, işte onlarda biri Alaettin Taruz. Konuştukça daha iyi anlıyor, anladıkça tespitlerine ve söylemlerine hak veriyorsunuz.

İstanbul’un belli başlı köşelerinde Kastamonu’yu temsil eden az sayıdaki hemşerimizin sözcülüğünü yapıyor bir anlamda Taruz…

MODESA nereden, nereye

Murat Güven: MODESA’nın gelişim sürecini anlatır mısınız?

Alaettin Taruz: MODESA, ilk olarak 1956 yılında Marangozlar İstihlak Kooperatifi olarak kurulmuş. İstanbul’un sokak aralarında faaliyet gösteren zanaatkarlar o zamanlar İstanbul’un dışı sayılan, sur dışında kalan buraya mesleki birlik oluşturmak için kooperatif kurmuşlar. Marangoz, iskeletçi, sandalyeci gibi girişimciler bu oluşumun içinde yer almış. Kurulan bu kooperatif o yılların malum kooperatif anlayışıyla üyelerine dükkânları teslim edememiş. Bunun üzerine hissedarlara arsaların tahsisi yapılmış.

Bilinen marangozhanelerden farklı bir projelendirme miymiş bu, bir devrim sayılabilir mi mobilyacılık sektörü için?

Evet, o dönemin çok lüks projesi. 20 m2 dükkândan 60 m2 dükkana geçiş süreci bu. Bir kat dükkân, içinde yazıhanesi olan yarım ranza kat, onun üstünde ustanın ikamet yeri, en üstte de Anadolu’dan gelen kalfaların, çırakların kaldığı, içinde banyo-WC, mutfak ve yatacak yerleri olan bir plan çerçevesinde projelendirilmiş. Bu dönem benim babamın çıraklık dönemine denk geliyor. Babam çırakken dükkânda, tezgâhın altında yatarmış.

Babanızın kalfalık ve ustalık dönemi de burada gelişmiş, şekillenmiş o zaman öyle değil mi?

Babam, burada mesleğin inceliklerini öğrenerek önce kalfalığa sonra ustalığa terfi etmiş, 1970 yılında ustasından aldığı arsaya, 4 katlı bina yapmış ve burada sevilen, sayılan bir konuma gelmiş.

Tüketici için nasıl bir avantaj sağlamış o dönem burası?

Zamanla sektörün merkezi olmuş bulunduğumuz yer. İmalatçılığın yanı sıra, teşhir salonları açılmış. Burayı keşfeden tüketici de bakmış mahalle arasından daha uygun fiyata ihtiyacını karşılayabiliyor, onlarca dükkânı gezebiliyor ve tercihini zengin çeşit arasından yapabiliyor; burayı tercih eder olmuş.

Hali hazırdaki konuma, MODESA’ya geçiş ne zaman oluyor?

1990’lı yılların başında Mobilya Dekorasyon Sanayi Sitesi olarak adını değiştiren MODESA’cılar, artık İstanbul’un merkezi konumuna gelen bu siteden imalatlarını başka yerlere taşıyarak buranın tamamen teşhir-satış merkezi olmasını sağlıyorlar.

“Başkanlığa ikna edildim”

MODESA mobilyacılar çarşısında kaç mağaza faaliyet gösteriyor?

200’e yakın mağaza, yan sanayi, gıda ve diğer dükkânlarla birlikte toplam 400 dükkân mevcut.

Kaç m2 alana sahipsiniz?

Toplamda 47 dönümlük alana sahibiz.

Sizin bu kooperatifin yönetiminde yer almanızdan söz edelim; yönetimde yer almayı siz mi istediniz, teklif mi edildi?

Aday gösterildim, elimde buldum diyebilirim. Rahmetli babam sitenin yönetim kurulundaydı. Babamın vefatından sonra beni çağırdılar, sen bu yönetimde olmalısın dediler, ilk dönem 3 yıl muhasip olarak görev aldım. Sonra aktif bir başkan arkadaşımız göreve geldi; o dönem ikinci başkan olarak yönetimde bulundum. Sözünü ettiğim son dönemde MODESA’ya gerçekten çok iyi hizmetler yapıldı. Otopark ve reklamasyon çalışmaları o dönemde yapıldı.

Başkanımız MASKO’nun yönetimine geçiş yapınca arkadaşlarımız mutlaka benim başkan olmam gerektiğini söylediler. Baştan pek sıcak bakmamıştım, ancak bunun bir vebal olduğunu söyleyerek beni ikna ettiler.

Kaç yıldır MODESA yönetim kurulu başkanısınız?

2003 yılından beri, yani 9 yıldır bu görevi ifa ediyorum.

İstanbul’da sizden sonra açılan ve çağın gereği daha geniş alana kurulan ve her anlamda büyük ölçekli planlanan MASKO ve MODOKO var. Ama diğer yandan sizin MODESA’nın varlığı da devam ediyor. Diğerlerinin bunca avantajına rağmen sizin çarşının varlığını sürdürebilmesini neye bağlıyorsunuz?

Tespitiniz doğru, ancak diğer mobilya çarşıları şehrin dışında yapılandı. Oysa MODESA, zamanla şehrin tam da göbeğinde kaldı. Bizim sitemiz GOP, Fatih, Eyüp, Esenler, Beşiktaş, Eminönü, Bayrampaşa gibi yerlerde ikamet edenler için bir dolmuş mesafede. Özellikle Metrobüs ve Tramvay hattının bu kadar yakınımızdan geçmesi toplu taşıma araçlarını kullanan İstanbullular için kolay bir ulaşım sağlıyor.

Diğerlerinden farklı bir yönü de bir anlamda Anadolu esnaflığının hala yaşıyor olması olabilir mi?

Evet, doğrudur. Bizim sitemizin etrafı duvarlarla çevrili değil, giriş çıkış kapımız yok, bir mahalle gibiyiz. İnsanlar sanki kendi mahallelerinin sokaklarında gezer gibi rahatlar, burada sıcak bir mahalle havası esiyor. Ziyaretçilerimiz biliyor ki; kendisi gibi insanlarla karşılaşacak. Mimar, mühendis tarafından entelektüel bir bakış, aşağılayan bir tavır sergilenmeyecek. Bu ve benzer farklılıklar MODESA’nın tercih edilişinde etken sebepler. Yani küçük ve dağınık oluşumuz bir yönden dezavantajken, diğer yönden rahat ve mağazaların tamamını kısa sürede rahatça gezebilmek için avantaj teşkil ediyor.

“İstanbul’un vitriniyiz”

Şehrin göbeğinde olmanızı avantaj olarak değerlendiriyorsunuz ki; doğru. Ancak diğer yandan sanayinin ve toplu satış merkezlerinin şehir dışına çıkarılması projesi var. Sizinle ilgili de böyle bir durum var mı gündemde?

Hayır, böyle bir durum söz konusu olmadı şimdiye kadar. Büyükşehir belediye başkanımızın ’kentsel dönüşüm çerçevesinde sizin sitenizi de bu dönüşüm kapsamında ele alalım’ teklifi oldu. 325 parselimiz var. Kentsel dönüşümle üyelerimize ne verebilirizin hesabını yapıyoruz, düşünme ve araştırma aşamasındayız.

Peki, bir gün size rağmen bu alanın boşaltılması istenirse, yasaların ilgili maddeleri gereğince bir yaptırım söz konu olursa bunu nasıl karşılarsınız?

Böyle bir şeyi düşünmek bile istemem, bunun zulüm olacağını düşünüyorum. İstanbul’a faydalı bir merkeziz, ekonomiye katkı sağlıyoruz. İstanbul’un vitriniyiz. Otobandan baktığınız zaman, haliçten baktığınız zaman burayı görürsünüz, görsellik olarak değer kattığımız aşikâr.

Kastamonuluların mobilya sektöründe sayıca oldukça fazla olduğunu biliyoruz. Siz de iyi bir Kastamonulu olarak önemli bir pozisyondasınız. Hangi konumdayız nitelik ve nicelik olarak?

KOBİ seviyesinde oldukça fazla esnafımız var.7 kişilik MODESA yönetiminde 4 Kastamonulu var. Buradaki esnaflarımızın %60’ı Kastamonuludur. Biz millet olarak çabuk karar alan ve uygulayan yapıya sahibiz, ama devamlılık konusunda ve kolektif çalışma anlamında gelişememişiz, güçlerimizi birleştirme noktasında eksiğiz. Söz konusu kolektif çalışma olunca 1+1 =2 değil, “11”dir.

“Baba ocağı”

Kastamonu’ya, Cide’ye baba ocağına hangi sıklıkla gidiyorsunuz, oralara yatırım yapmayı düşünür müsünüz?

Belli bir ekonomik seviyeye ulaşmış herkesin memleketlerine ve ihtiyaç sahibi insanlara faydalı olmaları gerektiğini düşünüyorum. Aksi halde kazandıklarınızın ve bulunduğunuz konumun önemi yoktur. Peygamber efendimiz bir hadisinde; “Ümmetimin hayırlısı, insanlara faydalı olandır” diyor. Dedemin, babamın doğduğu köye ev yaptık. Her yıl kardeşlerim ve ben ailece 15’er günlüğüne memlekete gideriz. Bayramlarda o ocağı tüttürürüz. Mevcut durumda bunun dışında bir bağımız yok aslında, ama bize uygulanabilir bir teklif gelirse, örneğin turizm alanında, seve seve yatırım yaparız.

Bunca yoğunluk ve diğer yandan aileniz, çocuklarınız… Kaç çocuğunuz var?

3’ü kız 5 çocuğum var. Allah herkese, Dinine, vatanına, milletine ana-babasına bağlı, hayırlı evlatlar nasip etsin.

Bu yazı içeriğinin tüm hakları www.istamonu.com ve GAZETE İSTAMONU’ya aittir. İzinsiz yayınlayanlar hakkında hukuki işlem başlatılacaktır.