Ekonomi Biliminin Konusu
Bir Çin atasözü, “Taşlar altın olsa insanoğlu doymaz” der.
Makroekonomi dendiğinde küresel büyüklüklerle uğraşan ekonomi bilimi alt dalı anlaşılır. Örneğin milli gelir, para arzı, enflasyon, işsizlik, toplam arz ve toplam talep gibi ekonominin tümünü ilgilendiren konular makroekonominin uğraşı alanına girer. Mikroekonomi dendiğinde ise toplumu oluşturan tek tek bireylerin ve tek tek firmaların ekonomik sorunlarıyla uğraşan alt bilim dalı anlaşılır. Örneğin tüketici dengesi, firma dengesi, bireysel talep, firma arzı gibi konular mikroekonominin uğraşı alanına girer.
Gelir, tüketim ve tasarrufa eşittir.
Türkiye Ekonomisi 1923 – 2008
Kişi Başına GSMH (USD)
1923 47,5
2000 3.500
2008 10.436
Ekonomilerin sınıflandırılması: Dünya Bankası, ekonomileri kişi başına düşen gelire göre sınıflandırmaktadır. 10.726 dolar ve daha yukarı olan 56 ekonomi yüksek gelirli ülkeler olarak sınıflandırılmaktadır.
SOSYALİST EKONOMİ TEORİSİ
Karl Marx, 1818 yılında Trier’de (Prusya Krallığı) doğdu. Komünizmin kuramsal kurucusudur. Komünist Manifesto’nun (1848)
Karl Marx, Das Kapital başta olmak üzere çeşitli eserlerinde bu konuya değinmiştir.
Sosyalist ekonomi teorisinin Marx dışında önde gelen düşünürleri arasında Friedrich Engels, Ludwig Feuerbach, Ernest Mandell, Oskar Lange ve Maurice Dobb sayılabilir.
Sosyalist ekonomik model kapsamlı biçimde Rusya’da (Sovyetler Birliği) 1917 ile 1980’ler arasında uygulanma olanağı bulmuştur.
Bugün dünyada adı sosyalist olsa da Marx’ın anladığı anlamda sosyalist ekonomik sistem uygulayan ülke yoktur.
KARMA EKONOMİ TEORİSİ
John Maynard Keynes, 1883 yılında Cambridge (İngiltere’de) doğdu. Alfred Marshall’ın öğrencisi oldu.
Asıl şöhretini 1936 yılında yayımladığı Para, Faiz ve İstihdam Genel Teorisi adlı kitabıyla elde etti.
Enflasyon
Bir ekonomide fiyatlar genel düzeyinin sürekli olarak yükselme eğilimi içine girmesine enflasyon adı veriliyor.
Deflasyon
Fiyatlar genel düzeyinde sürekli olarak düşüş eğilimi ortaya çıkması haline deflasyon adı verilir.
Stagflasyon
Durgunluk içinde enflasyon anlamına geliyor.
EKONOMİK BÜYÜME, BEKLENTİLER VE GELİR DAĞILIMI
EKONOMİK BÜYÜME
Ekonominin büyümesi toplumun refahının artması anlamına gelir.
Ekonomi Politikasının Hazırlanması
Ekonomi politikası birtakım alt politikalara ayrılır. Bunlar para politikası, maliye politikası ve dış ticaret politikasıdır.
Para Politikası
1- Para miktarıyla ilgili politikalar
a- APİ (Açık piyasa işlemleri)
b- MMKO (Mevduat munzam karşılık oranı)
c- Kredi tavanı
2- Faiz politikası
a- Merkez Bankası’nın faiziyle piyasayı etkilemek
b) Faize tavan koymak
3- Kur politikası
a- Sabit kur
b- Dalgalı kur
c- Para kurulu
Para arzını azaltmak gerektiğinde Merkez Bankası elindeki hazine kağıtlarını, şirket tahvil ya da hisse senetlerini satarak piyasadaki parayı çeker.
Maliye Politikası
Vergi, kamu harcamaları, kamu borçlanması gibi araçlar anlaşılır.
Maliye politikasının alt politikaları şunlardır:
1. Vergi politikası
2. Harcamalar politikası
3. Borçlanma politikası
4. Destekleme politikası
5. Teşvik politikası
Dış Ticaret Politikası
Mali araçların bir bölümünü ve kur politikasını kullanmak suretiyle varılması hedeflenen dış ticaret amaçlarını gerçekleştirmeye çalışmak biçimindeki uygulamalara dış ticaret politikası adı veriliyor.
1- İhracat politikası
a- İhracata prim
b- İhracatta vergi iadesi
c- Ucuz girdi desteği
2- İthalat politikası
a- Tarifeler
b- Kotalar
c- Anti damping
d- Dengeleyici vergi
e- Diğer tarife dışı engeller
Kaynak:Dr. Mahfi EĞİLMEZ
