ÖZEL HABER – Türkiye’de kentsel büyüme köy varlığını tehdit altına aldı. Hızla kırsaldan kente başlayan iç göçle birlikte köyler neredeyse tamamen boşalırken kentlerde de önlenemez bir yığılmayla karşı karşıya kalınması beraberinde bir dizi sorunları da getiriyor.
Geçtiğimiz ay içinde düzenlenen Şehircilik Şûrası raporlarına da yansıyan bu gerçek, yakın gelecekte ülkenin büyük bir bölümünün tamamen topraktan kopacağı anlamına geliyor. Şura bilgi notunda kentleşme oranının yüzde 80’lere vardığı ifade edilirken, diğer yanda 1950’den bu yana ekonominin endüstri ve sanayiye dayandırılması temelli politikalar köy kimliğini tehdit eder boyuta ulaşmış olduğunun da resmi bir belgesi durumunda.
Şûra komisyonları 9 ay süren çalışma süresince Şehirlerimizde Kimlik, Planlama ve Tasarım’dan Kentsel Dönüşüm’e, Şehirleşme, Göç ve Uyum’dan Şehirleşmenin Yeni Vizyonunda Yerel Yönetimlerin Rolü gibi başlıkları irdeledi. Ekim ayında gerçekleşen şura sonrası yayınlanan raporda şehir kimliği teması esas alındı. Komisyon raporları 8 Kasım Dünya Şehircilik Gününü de içerecek şekilde; 8-9 Kasım 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen Şûra Genel Kurulu’nda, görüşülerek Şûra Kararları haline getirilerek paylaşıldı.
Dünyadan öndeyiz!
Şura raporunda genel durum özeti olarak 2050 yılı öngörüsü ise nüfusun yüzde 95’lik kısmının şehirlerde yaşayacağına ilişkin aktarıldı. “Ülkemizde 50’li yıllardan itibaren devam eden hızlı kentleşme sonucunda şehirlerde yaşayan nüfusun oranı 1950 yılında %25 iken, 1980 yılında %44’e, 2000 yılında %65’e ve 2012 yılında %77’ye kadar çıkmıştır. 2016 yılı sonu itibarıyla ise dünya nüfusunun %54’ü, ülkemiz nüfusunun %88’i şehirlerde yaşamaktadır. 2050 yılında ise dünya nüfusunun üçte ikisinin, Türkiye nüfusunun ise %95’inin şehirlerde yaşayacağı öngörülmektedir. Bu nedenle en önemli uğraş alanlarımızdan biri şehircilik konuları ve şehirlerimiz olmalıdır” denilen değerlendirmede, köylerin boşalmasının nedeni olarak da kentleşme süreci gösterildi.
Yayınlanan raporda, “1950 yılında nüfusu 500 binden fazla olan şehir sayısı 2 iken, günümüzde bu sayının 40’ı aştığı belirtildi. Buna bağlı olarak 1984 yılında kabul edilen ilk Büyükşehir Belediyesi Yasası ile İstanbul, Ankara ve İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak ilan edilmiştir denildi. İlk on yıl içinde büyükşehir belediye sayısı 8’e, yirmi yıl içerisinde ise 16’ya yükselmiş, 2016 yılı itibariyle 6360 sayılı Kanun kapsamında 30’a, köylerin mahalle statüsü kazanması ile birlikte kentleşme oranı da %88’e ulaşmıştır” şeklinde aktarılan durum kentleşme sürecinin köylerin ortadan kaldırıldığını gösteriyor.
